Kim Kimdir?

 

Günümüzde, telefonlarımız ayrılmaz bir parçamızmış gibi yaşıyoruz.  Büyük, küçük hepimizin elinde telefonlarımız var. Sabah uyanır uyanmaz ilk ona bakıyoruz. Gece uyurken başucumuzda birlikte uyuyoruz, bizim için olmazsa olmazlar. Çağımız teknoloji çağı, onlarsız yapamayız artık diye düşünüyoruz.  Bize sağladığı imkanlardan yararlanıyoruz. Baktığımızda hayatta her imkanın avantajı olduğu gibi dezavantajı da var aslında.

En yakınlarımızla telefonla kurduğumuz kadar bağımız kalmadı. Telefonlarımız her an elimizde, yanımızda ve aklımızda. Yangında kurtarılacaklar listesinin ilk maddesi gibi hayatımızda. Şarjı azalsa hemen telefonumuzun ihtiyacını dert edip şarja takıyoruz.  Özgürlüğümüz ise, şarj kablosunun uzunluğu kadar. Bırakıp bir adım öteye gidemiyoruz.

Hepimiz için durum böyle olduğu gibi çocuklarımız için de böyle. Bizlerse çocuklarımızın telefondan uzaklaşıp ders çalışmalarını, sorumluluklarını yerine getirmelerini bekliyoruz.

Oysaki bizler telefonla olan ilişkimize ne kadar mesafe koyabiliyoruz?

Onlara da fark etmeden model oluyoruz çünkü biz hayata bakarken çocuklarımızsa bize bakıyor. Bizi modelliyor, bizler doğru davranmıyor olmamıza rağmen çocuklarımızdan sürekli doğru davranışlar bekliyoruz.

• “Ders çalışmıyorsun ama telefona gelince saatlerce elinden düşmüyor?”
• “Sendeki imkanlar bende olsaydı neler yapardım neler?”
• “Senin yapman gereken sadece ders çalışmak. Bunu bile yapmak zor geliyor. Bırak artık şu telefonu..”  diye söylenip duruyoruz.

Problemi ders çalışmamaları ya da sorumluluklarını yerine getirmemeleri olarak görüyoruz. Problemi doğru belirleyemediğimiz de çözüme ulaşamıyoruz. Böylece bir ömür  çözüme ulaşamadan söylenerek geçip gidiyor.

Düşündüğümüzde bizleri marifetlendiren hayata karşı güçlenmemizi sağlayan neydi?

Sahip olduğumuz imkanlar mı yoksa imkansızlıklar mı?

Oyuncaklarımız bu kadar yoktu ama oyun kurabilme, eğlenebilme marifetimiz vardı. Özel hocalarımız, dershanelerimiz, bu kadar imkanlarımız yoktu. Buna rağmen kendi kendimize ders çalışabilme marifetimiz vardı. Bir yandan bu kadar eğlendiricilerimiz de yoktu ama mutluyduk. Eninde sonunda canımız sıkılır dersimizin ya da sorumluluklarımızın başına geçerdik. Can sıkıntısı ne kadar önemli bir şeymiş aslında. Eğlendiricilerimiz yokken ne zaman canımız sıkılsa hemen bir şeyler üretirdik. ÜRETTİKÇE de MUTLU olur, o üretimler rutinimiz haline dönüşürdü.

Bugün ise çocuklarımıza her imkanı eksiksiz sunmaya çalışıyoruz. Sunamadığımız her imkanı ise problem olarak görüyoruz. Kendimizce hayatlarını kolaylaştırdığımızı, güzelleştirdiğimizi, onları mutlu ettiğimizi düşünüyoruz. Problem olarak gördüğümüz aslında onların şifası.

Bu yüzden de neyin problem neyin imkan olduğunu doğru tanımlamamız çok önemli. “Bizim imkanlarımız yoktu çektik, onlar çekmesin yardım edelim’’ diyoruz. İmkan sunmakla kalmayıp onların alması gereken sorumlulukları da ellerinden alıyoruz. Bunları da çok iyi niyetle yapıyoruz. Zaman zaman da sabrımız kalmadığı için böyle yanlış davranabiliyoruz.

Ayakkabılarını bağlaması için geçen süreye tahammül edemiyor, biz hallediyoruz. Aslında o sırada sadece ayakkabısını bağlamıyor. Hayatta sabretmeyi, karşılaşacağı problemlerde pes etmemeyi de öğreniyor. Ya da odasını toplarken, odası istediğimiz gibi olmayınca “çekil çekil” diye elinden alıyoruz. Sonra da “her şeye ben mi koşacağım” diye söyleniyoruz. Yapması gereken ödevlerinde, oturup onlar yerine biz hallediyoruz. Yapamadıklarında veya eksik yaptıklarında karşılaşacağı durumla yüzleşmesine engel oluyoruz.

Çocuklarımızı yetiştirmekle sorumluyuz. Doğaya baktığımızda da öyle değil mi?

Bir kedi, yavrusuna avlanabilmeyi öğretiyor. Ne zamanki kendisine yetebilecek marifeti kazanıyor anne sadece uzaktan izlemeye başlıyor. Bir kuşa baktığımızda, onun da öyle olduğunu görüyoruz.

Bir çocuğun da bu şekilde asıl ihtiyacı marifet kazanabilmek. Kendi ayakkabısını bağlayabilen, odasının sorumluluğunu alabilen, ödevlerini yapabilecek marifette olmak. Kendi işini bulabilen, kendi düğününü yapabilen bir insan olabilmek. Zorluklarla baş edebilme marifetini kazanmış olabilmesi önemli olan. Bizlerse sonuçlarla ilgilendiğimizde esas problemi göremiyoruz. Son sahnede; çalışılmayan dersleri, bağlanamamış ayakkabıyı görüyoruz. Halledilememiş ödevlere tepki veriyoruz.

“Çözüm sebeplerde gizlidir, sonuçlar da değil.” der Deneyimsel Tasarım Öğretisi. Sonuca götüren sebepleri ortadan kaldırmadan, marifetlendirecek ÜRETİME yönlendirmeden başaramıyoruz.

 

Her yaşın kendine göre üretimi vardır. Ona küçük yaştan itibaren yaşının karşılığı olabilecek görevler vermemiz gerekir. Ailenin sadece imkanlarına değil, emeklerine de ortak olan bir çocuk ancak marifetlenebilir. Sofrayı hazırlarken, evi toplarken, dışarıda yapılması gereken işlerde yardım ederek güçlenir. Çok fazla eğlendiricinin olduğu yerde bir insan üretmekte zorlanır.

Ders çalışmayan bir çocuk hemen ders çalışmaya başlayamaz, ya da odasını hemen toplamaya başlayamaz. Ama tüketim kanallarını kesince çocuk önce sıkılacaktır. Sonra da, hayatta boşluk olmadığı için kendine uğraşlar bulmaya başlayacaktır. İster istemez tüketemediği için üretime yönelecektir.

Tıpkı suyun bir tarafa akması istendiğinde, diğer kanalları kapatarak bir yerden akmaya mecbur bırakılması gibi…

İnsanda doğru yerde tüketimlerde seçenekleri azalttığında ancak su gibi yolunu bulup akabilir…

Kendine hayatına şifa, çevresindekilere de yol gösteren olabilir..

Ne mutlu ki şifa ve doğru bir yol olabilenlere…